Hệ đào tạo và loại hình đào tạo được pháp luật quy định

Với sự tiến bộ không ngừng trong công nghệ và hệ thống giáo dục, việc hiểu rõ hệ đào tạo và loại hình đào tạo sẽ giúp bạn định hình được hướng phát triển cho quá trình học tập của mình. Hiện tại các trường Đại học ở Việt Nam đang có nhiều hệ đào tạo và hình thức đào tạo mà bạn có thể theo học. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các hệ và loại hình đào tạo hiện nay

1. Hệ đào tạo và các loại hệ đào tạo

1.1. Hệ đào tạo là gì?

Hệ đào tạo là một hình thức học tập mà sinh viên có thể lựa chọn khi muốn theo học một ngành học cụ thể tại một trường đại học hoặc cao đẳng. Đây là phương pháp đào tạo mà các trường sử dụng để quản lý và hỗ trợ sinh viên của mình trong quá trình học tập. Hệ đào tạo cung cấp cho sinh viên một khung chương trình học chặt chẽ, đảm bảo tính chất chuyên môn và độc lập của các khóa học.

1.2. Các hệ đào tạo

1.2.1. Hệ đào tạo chính quy

Hệ đào tạo chính quy là hình thức học tập tập trung toàn thời gian tại trường, được tổ chức theo kế hoạch và chương trình do Bộ Giáo dục & Đào tạo quy định. Đây là hệ đào tạo truyền thống, đảm bảo chất lượng giảng dạy, môi trường học tập và cơ hội rèn luyện toàn diện cho sinh viên.

Hiện nay, hệ đào tạo chính quy bao gồm ba lựa chọn phổ biến: Đại học chính quy, liên thông chính quy và văn bằng hai chính quy.

• Đại học chính quy:
  Đại học chính quy là hình thức đào tạo cơ bản nhất, dành cho học sinh đã tốt nghiệp THPT hoặc có trình độ tương đương. Việc tuyển sinh vào hệ đại học chính quy hiện nay được thực hiện thông qua nhiều phương thức khác nhau như: xét tuyển dựa trên kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia, xét học bạ THPT, kỳ thi đánh giá năng lực hoặc kỳ thi riêng của các trường đại học, và xét tuyển kết hợp dựa trên các tiêu chí bổ sung như chứng chỉ ngoại ngữ, giải thưởng học sinh giỏi, hoặc học bổng.

Với thời gian học từ 4–6 năm tùy ngành. Sinh viên được học tập trực tiếp với giảng viên, tham gia thực hành, thực tập và nghiên cứu khoa học. Sau khi hoàn thành chương trình và đáp ứng đủ điều kiện tốt nghiệp, sinh viên được cấp bằng cử nhân hệ chính quy, có giá trị toàn quốc.

• Liên thông chính quy từ cao đẳng lên đại học:
  Dành cho người đã tốt nghiệp cao đẳng và muốn học lên đại học để nâng cao trình độ. Thời gian đào tạo khoảng 1,5 năm (18 tháng) đối với sinh viên cùng ngành. Nếu liên thông trái ngành, sinh viên cần học thêm các học phần chuyển đổi nên thời gian kéo dài khoảng 2–2,5 năm.
  Hình thức học linh hoạt, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, giúp người học sớm có bằng đại học để mở rộng cơ hội nghề nghiệp.

• Văn bằng 2 chính quy:
  Là chương trình đào tạo dành cho người đã có một bằng cử nhân và muốn học thêm một ngành mới.
  Thời gian đào tạo tùy theo chuyên ngành và quy định của trường, thường từ 1–1,5 năm với người học cùng khối ngành, và 2–3 năm đối với người học trái ngành.
  Sau khi tốt nghiệp, người học được cấp bằng cử nhân thứ hai, có giá trị tương đương bằng chính quy đầu tiên.

1.2.2. Hệ đào tạo không chính quy

Bên cạnh hệ đào tạo chính quy, hệ đào tạo không chính quy là một lựa chọn linh hoạt hơn, phù hợp với những người đã đi làm, bận rộn hoặc không thể tham gia học tập trung tại trường. Hệ đào tạo này được thiết kế dựa trên nhu cầu và nguyện vọng cá nhân của người học, cho phép họ chủ động sắp xếp thời gian học mà vẫn đảm bảo hoàn thành chương trình đào tạo theo quy định.

Theo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi, bổ sung năm 2018), bằng cấp của hệ đào tạo không chính quy có giá trị pháp lý tương đương với hệ chính quy, tức là không còn phân biệt giữa các hình thức đào tạo như trước đây. Người học tốt nghiệp hệ này vẫn được công nhận bằng cử nhân, có thể học tiếp lên cao học, thi công chức hoặc sử dụng bằng để ứng tuyển việc làm tại các cơ quan, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Hiện nay, hệ đào tạo không chính quy bao gồm các hình thức học tập linh hoạt như:

• Hình thức đào tạo vừa học vừa làm (tại chức): dành cho người đi làm muốn học thêm để nâng cao trình độ, thời gian học chủ yếu vào buổi tối hoặc cuối tuần.

• Hình thức đào tạo từ xa: cho phép học viên học qua nền tảng trực tuyến, video bài giảng và tài liệu điện tử, không yêu cầu phải có mặt trực tiếp tại trường.

• Chương trình văn bằng 2 không chính quy: áp dụng cho người đã có bằng đại học muốn học thêm một ngành mới nhưng cần hình thức học linh hoạt hơn.

Như vậy, hệ đào tạo không chính quy mang lại cơ hội học tập rộng mở cho mọi đối tượng, đặc biệt là người đi làm hoặc có nhu cầu học song song nhiều ngành. Đây là xu hướng phát triển phổ biến hiện nay, kết hợp hiệu quả giữa học tập, công việc và cuộc sống cá nhân.

2. Các loại hình đào tạo

Trong lĩnh vực giáo dục đại học hiện nay, có một loạt các hình thức đào tạo, hay còn được gọi là các loại hình đào tạo, được quy định bởi Điều 6 của Luật Giáo dục đại học năm 2012 (đã sửa đổi và bổ sung bởi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học năm 2018).

Quy định đã xác định ba hình thức đào tạo để cấp văn bằng các trình độ đào tạo trong giáo dục đại học là hình thức chính quy, hình thức vừa làm vừa học và hình thức đào tạo từ xa. Điều này cho phép sự linh hoạt và đa dạng trong việc lựa chọn hình thức học tập phù hợp với nhu cầu và điều kiện cá nhân của sinh viên.

Việc chuyển đổi giữa các hình thức đào tạo được thực hiện theo nguyên tắc liên thông, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên tự do lựa chọn và điều chỉnh phương pháp học tập của mình. Qua đó, sinh viên có thể tận dụng tối đa các hình thức đào tạo hiện có để đáp ứng các mục tiêu học tập và nhu cầu phát triển cá nhân của mình

2.1. Hình thức đào tạo chính quy

Hình thức đào tạo chính quy là một trong những phương thức đào tạo phổ biến nhất và quan trọng nhất trong hệ thống giáo dục của Việt Nam, đặc biệt là trong giáo dục đại học. Hầu hết các cơ sở giáo dục đại học hiện nay ở nước ta đều áp dụng hình thức đào tạo này.

Nói chung, chương trình đào tạo chính quy thường kéo dài từ 04 đến 06 năm tùy thuộc vào đặc thù của ngành học, và được chia thành hai khối kiến thức: khối kiến thức đại cương (áp dụng cho tất cả các chuyên ngành) và khối kiến thức chuyên ngành.

Hình thức đào tạo chính quy hiện nay đã được áp dụng cho hầu hết các chuyên ngành trong mọi lĩnh vực tại Việt Nam, bao gồm cả khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, từ nghiên cứu đến thực hành, từ dịch vụ đến công nghệ. Điều này đã tạo điều kiện cho mọi người theo học đại học theo hình thức chính quy với chuyên ngành mà họ yêu thích và đam mê

2.2. Hình thức đào tạo vừa học vừa làm

Đào tạo vừa làm vừa học, còn được gọi là đào tạo tại chức, là một hình thức đào tạo linh hoạt được cung cấp bởi các cơ sở giáo dục đại học, dựa trên nhu cầu và nguyện vọng của người học.

Đơn giản mà nói, đào tạo vừa làm vừa học là một hình thức đào tạo không tập trung và liên tục, khác với hình thức chính quy. Người học chỉ cần tập trung tại địa điểm hoặc cơ sở đào tạo trong từng đợt học hoặc từng học kỳ.

Sau khi hoàn thành đợt học, người học có thể trở lại công việc hàng ngày của mình. Nói cách khác, người học có thể “vừa làm việc, vừa học” và vẫn có thể nhận được một văn bằng có giá trị tương đương với văn bằng đào tạo chính quy thông thường.

Thay đổi quan trọng đã xảy ra từ khi Luật sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học năm 2018 có hiệu lực từ ngày 01/7/2019. Điều này đã loại bỏ sự phân biệt về giá trị giữa các văn bằng thuộc các hình thức đào tạo khác nhau của cùng một chương trình đào tạo.

Nghĩa là, nội dung chính của văn bằng không còn bắt buộc phải ghi rõ thuộc hình thức đào tạo nào như trước đây. Sự khác biệt chủ yếu nằm ở thời gian và tổ chức quản lý đối với từng hình thức đào tạo này

2.3. Hệ đào tạo từ xa

Trong hình thức đào tạo từ xa, sự tách biệt về thời gian và không gian giữa người dạy và người học là điểm đặc trưng chính. Người học tự chủ trong việc tiếp cận học liệu như sách giáo trình, video, phần mềm vi tính và sử dụng các công cụ công nghệ thông tin dưới sự hỗ trợ và tổ chức của trường đại học để hoàn thành chương trình học tập của mình.

Đào tạo từ xa, nhìn chung, mang tính linh hoạt, không gò bó về thời gian và địa điểm, nhờ ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình đào tạo. Hình thức đào tạo từ xa mang đến nhiều lợi ích đáng kể cho người học, đặc biệt là cho những người muốn theo học nhiều chuyên ngành cùng một lúc.

Đồng thời, việc không có sự chênh lệch về giá trị giữa các văn bằng từ các hình thức đào tạo khác nhau, như đã đề cập ở phần trước, đã tạo ra nhiều cơ hội để người học lựa chọn hình thức đào tạo đại học phù hợp nhất với mình.

3. Kết luận

Qua bài viết trên, chúng ta đã tìm hiểu các hệ đào tạo và loại hình đào tạo được pháp luật quy định hiện nay. Theo Thông tư 27/2019/TT-BGDĐT, trên văn bằng sẽ vẫn ghi các nội dung cũ nhưng không ghi thông tin về hình thức đào tạo. Từ ngày 01/03/2020, bằng tốt nghiệp đại học sẽ không còn phân biệt hình thức đào tạo như chính quy, tại chức, từ xa…

Do đó, mỗi hình thức đào tạo đều có ưu điểm và hạn chế, do đó việc lựa chọn hình thức phù hợp sẽ phụ thuộc vào mục đích và tình hình tài chính cá nhân của mỗi người.

Chương trình đào tạo cử nhân hệ đào tạo từ xa (NEU-Elearning) của Đại học Kinh tế Quốc dân là cơ hội tuyệt vời để nâng cao trình độ học vấn và phát triển sự nghiệp của bạn mà không cần phải rời xa công việc và gia đình. Hiện trường đang có chương trình tuyển sinh khóa mới năm 2023 ở các ngành: Quản trị kinh doanh, Tài chính – Ngân hàng, Kế toán, Luật, Luật Kinh tế. 

Với NEU-Elearning, bạn sẽ được học tập theo chương trình học chất lượng cao, được thiết kế đặc biệt để cung cấp kiến thức chuyên sâu và áp dụng thực tế. Qua các bài giảng video, tài liệu đa dạng và các hoạt động tương tác trực tuyến, bạn sẽ có cơ hội học tập linh hoạt theo lịch trình riêng của mình.

Sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ được cấp bằng tương đương Đại Học Chính Quy của trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân. Được Bộ GD&ĐT công nhận đủ điều kiện để học lên Cao Học, thi Công chức, nâng bậc lương.

Xem thêm:

Giải đáp thắc mắc về tuyển sinh Đại học Từ xa NEU E-Learning